Doç.Dr. Tuğba Özkök Akbulut

Herpes Enfeksiyonu (Uçuk)

Uçuk, Herpes Simpleks Virüsü (HSV) kaynaklı, tekrarlayan ve bulaşıcı bir enfeksiyondur. Virüs vücuda bir kez girdikten sonra sinir hücrelerinde sessizce kalır ve belirli tetikleyicilerle yeniden aktifleşerek lezyonlara neden olur.
 
HSV Tip 1 genellikle ağız ve dudak çevresinde, HSV Tip 2 ise genital bölgede enfeksiyon yapar. Ancak her iki tip de farklı bölgelerde döküntü oluşturabilir.

Uçuk Nasıl Ortaya Çıkar?

  • Uçuk genellikle şu aşamalarla ilerler:
  • Ön belirti dönemi: Kaşıntı, yanma, karıncalanma ve hassasiyet hissi oluşur.
  • Kabarcık evresi: İçi sıvı dolu, ağrılı kabarcıklar belirir. Bu evre en bulaşıcı dönemdir.
  • Kabuklanma: Kabarcıklar patlar, kuruyarak kabuk oluşturur. Yaklaşık 7-10 gün içinde kendiliğinden iyileşir.

Uçuk Nasıl Bulaşır?

  • HSV oldukça bulaşıcıdır ve genellikle yakın temas yoluyla yayılır:
  • Öpüşme, cilt teması ve cinsel temas
  • Ortak havlu, makyaj malzemesi, çatal-kaşık kullanımı
  • Virüslü bölgeye dokunduktan sonra göz, ağız veya başka bir bölgeye temas edilmesi

Uçuğu Tetikleyen Faktörler

Herpes virüsü vücutta yıllarca sessiz kalabilir, ancak bazı durumlar enfeksiyonun tekrar aktif hale gelmesine neden olabilir:

  • Stres ve duygusal dalgalanmalar
  • Yorgunluk, uykusuzluk ve bağışıklık sisteminin zayıflaması
  • Ateşli hastalıklar, soğuk algınlığı, grip
  • Aşırı güneş maruziyeti ve ultraviyole ışınlar
  • Hormonal değişimler (adet dönemi, hamilelik gibi)
  • Bağışıklık sistemini baskılayan hastalıklar (AIDS, kanser, organ nakli gibi)
  • Korunmasız cinsel ilişki

Uçuk Nasıl Tedavi Edilir?

  • Uçuk genellikle kendiliğinden iyileşir, ancak bazı durumlarda tedavi süreci hızlandırılabilir ve semptomlar hafifletilebilir.
  • Erken evrede antiviral kremler kullanmak iyileşme sürecini hızlandırabilir.
  • Şiddetli ve sık tekrar eden uçuklar için antiviral haplar önerilebilir.
  • Bağışıklık sistemini güçlendirmek ve tetikleyici faktörlerden kaçınmak yeni atakların önlenmesine yardımcı olabilir.
  • Sık tekrarlayan uçuklarda uzun süreli baskılama tedavisi uygulanabilir.

Uçuğu Önlemek İçin Neler Yapılmalı?

  • Stres yönetimi yapın ve bağışıklık sisteminizi güçlü tutun.
  • Uçuğu olan biriyle yakın temastan kaçının.
  • Havlu, ruj, çatal-kaşık gibi kişisel eşyalarınızı başkalarıyla paylaşmayın.
  • Güneş koruyucu dudak balmı kullanarak güneşin tetikleyici etkisini azaltın.
  • Eğer uçuk çok sık tekrarlıyorsa veya yaygın bir enfeksiyon haline gelmişse, mutlaka bir dermatoloji uzmanına danışmalısınız.
  • Uçuk tedavisi ve size özel çözümler için kliniğimizle iletişime geçebilir, detaylı bilgi ve randevu alabilirsiniz.
  • Bu yazı herpes hakkında temel bilgi sunar; ancak tanı ve tedavi için bir dermatoloji uzmanına başvurulması önemlidir.