Ürtiker (Kurdeşen)
Ürtiker, halk arasında kurdeşen olarak bilinen, ciltte aniden ortaya çıkan kaşıntılı, kızarık ve kabarık lezyonlarla karakterize bir deri rahatsızlığıdır. Kaşıntılı döküntüler genellikle birkaç saat ila 24 saat içinde kaybolur, ancak farklı bölgelerde yeniden ortaya çıkabilir. Bazı durumlarda, ürtikerin yanında göz kapakları, dudaklar ve yüz gibi yumuşak dokularda şişlikler (anjiyoödem) de görülebilir.
Ürtiker bulaşıcı bir hastalık değildir, ancak rahatsız edici belirtileri nedeniyle hastaların yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyebilir.
Ürtiker Türleri Nelerdir?
Ürtiker, süresine ve nedenlerine bağlı olarak farklı gruplara ayrılır:
1. Akut Ürtiker
•Süre: 6 haftadan kısa sürer.
•Tetikleyiciler: Genellikle ilaçlar, enfeksiyonlar, gıdalar, alerjenler veya stres gibi nedenlerle ortaya çıkar.
•Tedavi: Tetikleyici faktörlerden kaçınılması ve antihistaminik ilaçlar ile belirtilerin kontrol altına alınması hedeflenir.
2. Kronik Ürtiker
•Süre: 6 haftadan uzun sürer.
•Alt Türleri:
•Kronik İndüklenebilir Ürtiker (Fiziksel Ürtiker): Belirli fiziksel uyarılarla ortaya çıkan ürtiker türüdür.
•Kronik Spontan Ürtiker: Nedeni bilinmeyen ve belirli bir tetikleyici olmadan ortaya çıkan ürtiker türüdür.
Kronik İndüklenebilir Ürtiker (Fiziksel Ürtiker) Türleri
1. Dermografik Ürtiker: Cilde basınç uygulandığında (örneğin kaşıma, sıkma) oluşan kabarıklıklar.
2. Geç Basınç Ürtikeri: Dar giysiler veya uzun süre basınca maruz kalan bölgelerde kabarma ve şişlik.
3. Soğuk Ürtikeri: Soğuk hava veya soğuk suyla temas sonrası kaşıntılı döküntüler.
4. Sıcak Ürtikeri: Sıcak hava veya sıcak suya maruz kalınca gelişen kızarıklık ve kaşıntı.
5. Solar Ürtiker: Güneş ışığına maruz kalınca ciltte belirgin kaşıntı ve döküntüler.
6. Vibratuar Ürtiker: Titreşim veya mekanik basınca maruz kalan bölgelerde ortaya çıkan kaşıntılı lezyonlar.
7. Kolinerjik Ürtiker: Egzersiz, sıcak duş veya stres gibi vücut sıcaklığını artıran durumlarda küçük, kaşıntılı döküntüler.
8. Akuajenik Ürtiker: Su ile temas sonrası oluşan nadir bir ürtiker türü.
9. Kontakt Ürtiker: Cilt, belirli maddelerle temas ettiğinde kaşıntı ve kızarıklık gelişmesi.
Ürtikeri Tetikleyen Faktörler Nelerdir?
- Gıdalar: Yumurta, kabuklu deniz ürünleri, çilek, kuruyemişler, süt ve gıda katkı maddeleri.
- İlaçlar: Antibiyotikler, ağrı kesiciler, tansiyon ilaçları.
- Enfeksiyonlar: Üst solunum yolu enfeksiyonları, mide ve bağırsak enfeksiyonları.
- Fiziksel Faktörler: Soğuk, sıcak, basınç, titreşim, su, güneş ışığı.
- Stres: Yoğun stres, kaygı ve psikolojik faktörler.
- Bazı Hastalıklar: Tiroid hastalıkları, romatizmal hastalıklar, otoimmün hastalıklar.
- Alkol ve Kimyasal Maddeler: Alkol tüketimi ve deterjan, parfüm gibi kimyasallar.
Ürtiker Tedavisi Nasıl Yapılır?
- Ürtiker tedavisinde en önemli adım, tetikleyici faktörlerden kaçınmaktır. Tedavi planı hastanın semptomlarına ve hastalığın şiddetine göre belirlenir:
- Antihistaminik ilaçlar: Ürtikerin en yaygın tedavi yöntemidir. Kaşıntıyı ve kızarıklığı kontrol altına almak için kullanılır.
- Kortikosteroidler: Şiddetli vakalarda kısa süreli olarak doktor kontrolünde kullanılır.
- Omalizumab: Kronik ürtikerde, diğer tedavilere yanıt vermeyen hastalar için uygulanan biyolojik bir tedavi seçeneğidir.
- Bağışıklık Düzenleyici İlaçlar (Siklosporin, Metotreksat): Dirençli ve ağır vakalarda kullanılabilir.
- Eğer ürtiker atakları sık sık tekrarlıyorsa veya uzun süredir devam ediyorsa, dermatoloji uzmanına başvurarak detaylı değerlendirme ve uygun tedavi planı oluşturulması önemlidir.
- Ürtiker belirtileri yaşıyorsanız, kliniğimize başvurarak size özel tedavi yöntemleri hakkında bilgi alabilir ve randevu oluşturabilirsiniz.
- Bu yazı ürtiker hakkında temel bilgi sunar; ancak tanı ve tedavi için bir dermatoloji uzmanına başvurulması önemlidir.
Randevu almak ister misiniz?